بررسي جايگاه خرما و اهميت توسعه­ي آن در استان خراسان جنوبي + pdf

بررسي جايگاه خرما و اهميت توسعه­ي آن در استان خراسان جنوبي

کنفرانس ملی خرما، چالشها و پتانسيلهاي توليد و صادرات خرما در ايران

زاهدان (لينك مجموعه مقالات)

1387

نويسند‌گان:

[ مهندس مصطفي تيموري ] - دانشجوي كارشناسي ارشد رشته توسعه دانشگاه صنعتي اصفهان
[ دكتر امير مظفر اميني ] - عضو هيئت علمي گروه توسعه روستايي دانشگاه صنعتي اصفهان
[ مهندس محمد حاضري ] - كارشناس ارشد ترويج و آموزش كشاورزي
 

خلاصه مقاله:

خرما با نام علمي Phoenix dactylitera، گياهي گرمسيري و از تيره نخل‌هاست و ميوه‌ي آن از جمله ميوه‌هاي سته مي‌باشد. اين گياه در نواحي گرمسيري و نيمه‌گرمسيري، پرورش يافته، ضمن داشتن نقش مهم در اقتصاد اين مناطق، از نظر تامين غذا، دارو و تامين مواد اوليه‌ي صنايع محلي و تبديلي نيز از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. اين محصول با سطح زير كشت نزديك به 250 هزار هكتار و حدود يك ميليونتن در سال، در 15 استان كشور توليد شده، از اين جهت ايران يكي از قطب‌هاي توليد خرما در جهان محسوب مي‌شود. از كل محصولي كه در ايران توليد مي‌شود، استان خراسان جنوبي سهمي بالغ بر 350 تن را به خود اختصاص داده، ليكن ارزيابي‌هاي ما نشان مي‌دهد كه ظرفيت استان بسيار فراتر از اين بوده، از جهت مثال، منطقه‌ي نهبندان در اين استان، به‌تنهايي استعداد توليد چندين برابر اين مقدار كه توليد مي‌كند را دارد. حقيقتي كه اگر به واقعيت بپيوندد، استان خراسان جنوبي، با كشت و توليد خرما در كنار دو محصول زعفران و زرشك، به قطب مهمي براي توليد اين سه محصول كه هر سه نيز از مزيت‌هاي ويژه‌ي صادراتي و ارزآوري در جهان امروز برخوردارند، تبديل شود. اين مهم با در دستور كار قرار دادن و تدوين برنامه‌هاي علمي ويژه، در چارچوب برنامه‌هاي توسعه‌ي ملي و منطقه‌اي، محقق خواهد شد. بدون شك اصلاح فرايند توليد در چارچوب فعاليت‌هاي "فرادستي"، جايگاه ويژه‌اي داشته، ليكن آنچه امروز مي‌تواند از اولويت درجه‌ي نخستي برخوردار باشد، توجه خاص به فعاليت‌هاي "فرودستي" براي توليد و عرضه‌ي اين محصول است. در اين نوشتار، ضمن بررسي پتانسيل استان خراسان جنوبي در زمينه پرورش نخل به امكان افزايش سطح زير كشت در اين استان پرداخته و در نهايت پيشنهادات كاربردي براي افزايش توليد در استان ارائه نموده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه دو شهرستان بيرجند و قاين از شرايط چندان مطلوبي براي پرورش نخل برخوردار نبوده، در مقابل، شهرستان‌هاي فردوس، بشرويه و خور شرايط مطلوبي براي پرورش نخل دارند.

كلمات كليدي:

خرما، استان خراسان جنوبي، توسعه كشت خرما در استان خراسان جنوبي